Het oogde mooi. In de gemeentelijke verkiezingscampagne pleitten alle Oosterzeelse partijen (CD&V/N-VA, Groen en Open Vld plus) er voor om meer werk te maken van inspraak. Open Vld plus had daartoe in het verleden al meermaals aangedrongen. En concrete voorstellen gedaan, o.m. over het doorlopen van een jeugdmonitor om het beleid voor de komende jaren mee vorm te geven.
Alles zou dus positief veranderen. Mooi zo…
Al was die droom van korte duur…
Alle gemeentebesturen moeten de komende maand hun meerjarenplan ter goedkeuring voorleggen aan hun gemeenteraad. Aan de opmaak van zo’n meerjarenplan gaat heel wat werk vooraf. Voor iedereen. Het is een belangrijk werkstuk. Het zet het bestuursakkoord om in concrete plannen mét budget. Concrete plannen én gedragen plannen. Plannen die uitgevoerd én gefinancierd moeten worden in de komende 5 jaar. Die plannen moeten draagvlak hebben. Ook bij de brede bevolking. CD&V/N-VA verloor 5,2% van haar stemmen en vertegenwoordigt slechts de helft van de inwoners. Ook naar die andere helft moet geluisterd worden.
VVSG, de koepelorganisatie die Steden en Gemeenten ondersteunt is heel duidelijk:
“Participatie is niet meer beperkt tot het aftoetsen van beleidsbeslissingen en zoeken naar draagvlak voor reeds uitgestippeld beleid. Een groeiende groep burgers wil medezeggenschap over beleidskeuzes en wil beleid mee vormgeven én uitvoeren.
Participatie creëert betrokkenheid van inwoners, verhoogt de legitimiteit van beslissingen en daarmee ook de slagkracht van beleid. Het vermindert de kans op weerstand en hindermacht. Tegelijk kan participatie ook zorgen voor inhoudelijke verrijking en alternatieven aanreiken voor de kijk op een probleem. De kennis en expertise van burgers verhoogt de kwaliteit van de oplossing. Participatie leidt tot burgerzin, doet vertrouwen in elkaar groeien en versterkt de lokale democratie. Een doorgedreven dialoog tussen lokale overheid en burgers zorgt voor meer verbinding en medeverantwoordelijkheid. Lokale beleidsmakers en ambtenaren worden uitgedaagd helder te communiceren over beleidsbeslissingen waardoor de transparantie verhoogt.”
Op 20 juni jl. – met enkele maanden vertraging – stelde het kartel CD&V/N-VA haar bestuursakkoord voor. Dit is een politiek akkoord dat uitgewerkt wordt tot het meerjarenplan. Schepen Elsy De Wilde was toen op de gemeenteraad nog heel formeel toen het over participatie ging:
“Adviesraden zullen meer betrokken worden bij het gemeentelijk bestuur. En bij de start van grote projecten zetten we in op participatie en informatiemomenten. Bijvoorbeeld dit beleidsprogramma zullen wij nog brengen naar onze ambtenaren in eerste instantie en aansluitend naar onze burgers. Wij zullen elke deelgemeente bezoeken en het programma naar buiten brengen met ruimte voor inspraak. Ook grote beleidsbeslissingen zullen in de toekomst toegelicht worden en bespreekbaar zijn.”
Intussen is heel duidelijk dat CD&V/N-VA die zogenaamde inspraak voor de bevolking alweer naar de prullenmand heeft verwezen. Veel wordt in de achterkamertjes geregeld. Zoals in het verleden aanziet het meerderheidskartel inspraak als “we geven een infomoment als alles beslist is en nadien mag de bevolking luisteren naar wat er beslist is.”
Zo werkt het niet…
Toch krijgen we de komende dagen of weken in Oosterzele opnieuw een niet-participatief meerjarenplan voorgeschoteld. Want in een uitnodiging van Oosterzele Onderneemt is duidelijk dat komende maandag, 2 december, het meerjarenplan wordt toegelicht aan de Oosterzeelse ondernemers. De meerderheid mag dan zogenaamd nog trachten nieuwe participatiekanalen aan te boren (al dan niet rekening houdend met de privacywetgeving); het is opvallend dat ze voor dit meerjarenplan geen enkel bestaand kanaal gebruikt heeft.
Zo is het vreemd dat:
– zo ver wij weten geen enkele adviesraad om enige inspraak werd gevraagd
– een ontwerp van meerjarenplan nog aan geen enkele inwoner werd voorgelegd
– er – ondanks de belofte – toch geen jeugdmonitor werd uitgevoerd
– …
Alweer een gemiste kans… Beloven is mooi…maar uitvoering geven aan de beloftes is dikwijls nog iets ander. Toch zeker bij dit meerderheidskartel.
Nochtans bestaan er héél mooie voorbeelden in onze directe omgeving over participatief werken. In buurgemeente Merelbeke werd zelfs een schepen van participatie aangesteld. Die neemt zijn werk ter harte.
Daar kwam een ontwerp van meerjarenplan tot stand na inspraak en samenwerking met de administratie, adviesraden, verenigingen en bewonersplatformen. Vorige week werden de grote lijnen voorgelegd aan de bevolking die toen nog feedback konden geven. En binnenkort wordt het definitief plan voorgesteld aan de gemeenteraad.
Helaas niets van dit alles in Oosterzele.
We zijn benieuwd welke beloftes nog allemaal zullen opduiken in het Oosterzeels meerjarenplan 2020-2025. Hopelijk sneuvelen er niet zo veel als we intussen gewend zijn. Maar als optimisten mogen we dat wellicht niet té luidop denken…
Filip Michiels & Louise Van Hoorde
Gemeenteraadsleden Open Vld plus en beiden lid van de commissie Algemeen Beleid.
Oosterzele, 28 november 2019